DEBRELİ   HASAN   ...................Debreli Hasan, Drama´da yetişmiştir.Debreli namıyla mübadele öncesi dönemde Drama-Serez-Sarısaban bölgelerinde faaliyet göstermiş bir halk kahramanı eşkiyadır. Drama köprüsünü,o devrin haksızlıkla para kazanan halkı ezen zenginlerinden aldığı haraçla yaptırmıştır.Debreli Hasan´ın yaşadığı,dönem kesinlikle bilinmemekle beraber Çakırcalı Efe ile çağdaş olduğu görüşleri,hatta atıştıklarına dair hikayeler onun 1870-1920 yılları arasında Makedonya dağlarında egemen olduğunu göstermektedir. Bu konuda halk arasında söylenen menkibeye göre;Selanikli Yahudi bir tüccar ticaret için İzmir´e gidecektir.Eğer bu civar dağlarda hükümran olan Debreli´den geçsen, Ege dağlarında Çakırcalı´dan geçemezsin denir,kendisine.Nitekim de öyle olur.

Debreli´nin çetesinde pek çok kişi yoktur.Bilinen Karakedi namıyla bir tek kızanı olduğudur.Halka onu sevdiren eşkıya kişiliğinin en üstün tarafı ise fakirlere yardım etmesi,bilhassa birbirini seven yoksul gençleri evlendirmesidir.Bu konuda şöyle bir menkıbe de vardır."Evlenmek niyetinde olan dağlı bir genç,tek danasını almış,İskece pazarına inmektedir.Yolu,Debreli Hasan tarafından kesilir.Delikanlının evlenmek için
parası olmadığını anlayınca Debreli kendisine düğün için yetecek parayı verir ve ayrıca danasını satmamasını salık verip uğurlar."

Makedon dağlarının Debreli´si sonunda padişah affına uğrar veya söylentiye göre mübadelede güvenlik güçlerinin elinden kaçmayı başarır ve Türkiye´ye göç eder.

Kısacası Rumeli Türklerinin gönlüne yerleşmiştir efsanesiyle Debreli Hasan..

Türkü Sözleri

Drama Köprüsü Bre Hasan Gecemi Geçtin

Ecel Şerbetini Bre Hasan Ölmeden İçtin

Anadan Babadan Bre Hasan Nasıl Vazgeçtin Hasan

At Martini Debreli Hasan Dağlar İnlesin

Drama Mahpusunda Bre Hasan Namın Yürüsün

Drama Köprüsü Bre Hasan Dardır Geçilmez

Soğuktur Suları Bre Hasan Bir Tas İçilmez

Anadan Geçilir Bre Hasan Yardan Geçilmez  

At Martini Debreli Hasan Dağlar İnlesin

Drama Mahpusunda Bre Hasan Namın Yürüsün

 Mezar Taşlarını Bre Hasan Koyun Mu Sansın

Adam Öldürmeyi Bre Hasan Oyun Mu Sandın

Drama Mahpusunu Bre Hasan Evin Mi Sandın  

At Martini Debreli Hasan Dağlar İnlesin

            Drama Mahpusunda Bre Hasan Namın Yürüsün

YÜKSEK YÜKSEK TEPELERE EV KURMASINLAR

ÖYKÜSÜ

Eski zamanlarda Malkara’da 15 yaşlarında Zeynep isimli güzel bir kız vardır. Bir gün köyde Ağa’nı bir düğünü olur. Düğünde eğlenceler ve at yarışları yapılır. At yarışlarına uzaklardan gelen Ali adında bir genç te katılır. Ali gönlünü düğünde gördüğü Zeynep’e kaptırır. Köyüne dönünce babasına Zeynep’i istetir. Ali’nin Köy’ü uzak olduğundan Zeynep’in ailesinin pek gönlü olmaz ama gönüllü gönülsüz verirler. Düğün yapılır, Zeynep Aili’ni köyü’ne gelin gider. Ancak ailesinden ayrı olmaya alışık olmayan Zeynep tam yedi yıl ailesini göremez. İçindeki hasret büyüdükçe türküler yakmaya başlar, düğünlerde söyler. Zeynep’in kocası Ali’de bu duruma aldırış etmez, yeri geldilçe Zeynep’i döver, O’nu hor görür. Zeynep üzüntüsünden hastalanıp yataklara düşer. Çevredekiler en sonunda dayanamayıp Zeynep’in anasını, babasını çağırırlar. Annesi bası geldiğinde Zeynep onlara bu türküyü mırıldanır ve bir daha da iyileşemez. Bu duruma çok üzülen çevresindeki halk bu türküyü dilden dile günümüze kadar aktarmıştır.

SÖZLERİ

Yüksek yüksek tepeler ev kurmasınlar
Aşrı aşrı memlekete kız vermesinler

Annesinin bir tanesini hor görmesinler
Uçan da kuşlara malum olsun

Ben annemi özledim
Hem annemi hem babamı
Ben köyümü özledim
Babamın bir atı olsa bise de gelse

Annemin yelkeni olsa uçsa da gelse
Kardeşlerim yolları bilse de gelse......

Mayadağ'dan Kalkan Kazlar

            Mayadağ'ın Yıldızıyım,

Ben Annemim Bir Kızıyım,

Efendimin Sağ Gözüyüm.

Vardar Akar Lüle Lüle,

Sesi De Benzer Bülbüle.

Vardar Ovası, Vardar Ovası

Kazanamadım Başlık Parası.

Mayadağ’dan Kalkan Kazlar,

Al Topuklu Beyaz Kızlar,

Yarimin Yüreği Sızlar.

Eğlenemem Aldanamam,

Ben Bu Yerlerde Duramam.

Vardar Ovası, Vardar Ovası

Kazanamadım Sıla Parası.

Vardar Akar Hızlı Hızlı,

Kenarları Karlı Buzlu,

Kara Kaşlı Bana Bakar

Sen Misin Vardar Güzeli.

Sen Misin Vardar Güzeli.

Vardar Ovası, Vardar Ovası

Kazanamadım Sıla Parası.

Çıksam A Urumelin Düzüne (Deliorman)

Çıksam A Urumelin Düzüne

Alsam A Safiye'yi Dizime

Safiye'm Kınalar Yakmış

On Parmağın Eline

Ar Gelir Osman Aga Ar Gelir

Safiye'me Karyola Dar Gelir

Kıratımı Bahçeye Bağladım

Osman'ı Gurbte Yolladım

Osman Gurbetten Gelince

Üç Gün Üç Gece Ağladım

Ar Gelir Osman Aga Ar Gelir

Safiye'me Karyola Dar Gelir

Osman Aga Osman Aga Bak Bana

Neler Söyleyecem Sana

Safiye'de Kızını Ver Bana

Damat Da (Güvey De) Olayın Ben Sana

Ar Gelir Osman Aga Ar Gelir

Safiye'me Karyola Dar Gelir

            Arda Boylarına Ben Kendim Gittim (Kırcaali) 

Arda Boylarına Ben Kendim Gittim

Dalgalar Vurdukça Can Teslim Ettim

Uy Uyan Erceb'im Ben Gidiyorum

Şavuklu Dünyayı Terkediyorum

Arda Boylarında Kandiller Yanar

Kandiller Şavgına Şahinler Oynar

Uy Uyan Erceb'im Ben Gidiyorum

Şavuklu Dünyayı Terkediyorum

Arda Boylarında Sarı Karınca

Nerelere Varırım Sabah Olunca

Uy Uyan Erceb'im Ben Gidiyorum

            Şavuklu Dünyayı Terkediyorum

Bir Fırtına Tuttu Bizi Deryaya Kardı  (Selanik)

Bir Fırtına Tuttu Bizi Deryaya Kardı

O Bizim Kavuşmalarımız A Yarim Mahşere Kaldı

O Bizim Kavuşmalarımız A Yarim Ahrete Kaldı

Yeni Cezve Yeni Cezve Kaynar Kaynamaz Oldu

O Benim Nazlı Yarimin Dilleri Söyler Söylemez Oldu

Yeni Cezve Yeni Cezve Kaynıyor Ocakta

Kasatura Belimizde (A Yarim) Martınımız Kucakta

Mapsanede Yata Yata Her Yanlarım Çürüdü

Yollarına Baka Baka A Yarim Ela Gözler Süzüldü

           Bir Evler Yaptırdım Ramize'm (Prizren)

Bir evler yaptırdım be ramize'm sazdan samandan

İçine girilmez be ramize'm tozdan dumandan

Bir evler yaptırdım be ramize'm kalaya karşı

Nasıl çıkacaksın be ramize'm babana karşı

Şefo'nun Evi Kaleye Karşı (İştip)

Şefo'nun Evi Kaleye Karşı

Şefom Atmış Çeyizini Duvar Aşırı

Yandım Yare Yar Bir Çare

Ben Bulamadım Derdime Çare

İndim Dereye Ufara Taşlar

Şimdi Bizim Şefo Horaya Başlar

Yandım Yare Yar Bir Çare

Ben Bulamadım Derdime Çare

İndim Dereye Taş Bulamadım

Kara Kaş Çektim De Eş Bulamadım

Yandım Yare Yar Bir Çare

Ben Bulamadım Derdime Çare

İndim Dereye Dere Derindir

Şimdi Bizim Şefo Yeni Gelindir

Yandım Yare Yar Bir Çare

Ben Bulamadım Derdime Çare

            Aliş'imin Kaşları Kare (Tuna Boyları)

Aliş'imin kaşları kare

Sen açtın sineme yare

Bulamadım derdime çare

Görmedin mi ah civan alişimi tuna boyunda

Sarmadın mı ah aslan alişimi tuna boyunda

Evleri var hane hane

Benleri var tane tane

Saramadım kane kane

Görmedin mi ah civan alişimi tuna boyunda

Sarmadın mı ah aslan alişimi tuna boyunda

Evleri var yol başında

Bir beni var sol kaşında

Saramadım genç yaşında

Görmedin mi ah civan alişimi tuna boyunda

Sarmadın mı ah aslan alişimi tuna boyunda

Arabaya Taş Koydum

            Arabaya Taş Koydum

Gül Yastığa Baş Koydum

Ayşe'm Senin Aşkına

Adımı Ayyaş Koydum

Adı Doğru Sözü Doğru

Ayşe'm Geliver Bana Doğru

Bayıra Varmaz Oldun

Adını Sormaz Oldun

Ayşe'm Seni Seveli

Bu Köyde Durmaz Oldun

Adı Doğru Sözü Doğru

Ayşe'm Geliver Bana Doğru

Karanfilim Sarkarım

Açılmaya Korkarım

Ayşe'm Benim Deseler

Hasta Olsam Kalkarım

Adı Doğru Sözü Doğru

Ayşe'm Geliver Bana Doğru

Karanfilim Budama

Neden Geldin Odama

Ayşe'm Benim Severse

Dünya Malı Adama

Adı Doğru Sözü Doğru

Ayşe'm Geliver Bana Doğru

Arda Boylarında Kırmızı Erik (Kırcaali)

Arda Boylarında Kırmızı Erik

Halime'nin Ardında Onyedi Belik

Ah Anneciğim Ah Anneceğim Yaktın Ya Beni

Bu Genç Yaşta Denizlere Attınya Beni

Alıverin Feracemi Anneceğim Diksin

O Kıymatlı İsmail'e Kendisi Gitsin

Ah Anneciğim Ah Anneceğim Yaktın Ya Beni

Bu Genç Yaşta Denizlere Attınya Beni

Arda Boylarına Ben Kendim Gittim

Dalgalar Vurdukça Can Teslim Ettim

Ah Anneciğim Ah Anneceğim Yaktın Ya Beni

Bu Genç Yaşta Denizlere Attın ya Beni

Ben Bir Göçmen Kızı Gördüm Tuna Boyunda (Deliorman)

Ben Bir Göçmen Kızı Gördüm Tuna Boyunda

Elinde Bir Besli Kuzu Hem Kucağında

Doğru Söyle Göçmen Kızı Annen Var Mıdır

Ne Annen Var Ne Baban Var Kalmışım Öksüz

Sen Bir Öksüz Ben Bir Garip Alayım Seni

Alayımda Gurbet Elde Sarayım Seni

Teligrafın Tellerinden Haber Varmı Dır?

Ne Haber Var Ne Mektup Var Kalmışım Öksüz

Doğru Söyle Göçmen Kızı Annen Var Mıdır

Ne Annen Var Ne Baban Var Kalmışım Öksüz

Sen Bir Öksüz Ben Bir Garip Alayım Seni

Alayımda Gurbet Elde Sarayım Seni

Dağlar dağlar viran dağlar

            Dağlar dağlar viran dağlar

Yüzüm güler kalbim aglar

Yüreğimden kanlar damlar

Bir olaydı pir olaydı

Ne olur benim olaydı

Edirne köprüsü taştan

Sen çıkardın beni baştan

Hem anadan hem kardaştan

Bir olaydı pir olaydı

Ne olur benim olaydı

Bulut Gelir Seher İle

            Bulut Gelir Seher İle

Çiçek Açar Bahar İle

Herkes Sarılmış Yar İle

Yağma Yağmur

Esme Bre Deli Rüzigar

Yarim Yoldadır

Bulut Gelir Pare Pare

Dördü Aktır Dördü Kare

Sen Açtın Sineme Yare

Yağma Yağmur

Esme Bre Deli Rüzigar

Yarim Yoldadır

Bulut Gelir Duman Olur

Dağı Taşı Dolandırır

Ahım Tutar Süründürür

Yağma Yağmur

Esme Bre Deli Rüzigar

Yarim Yoldadır

Bülbülüm Altın Kafeste

            Bülbülüm Altın Kafeste

Öter Aheste Aheste

Ötme Bülbül Yarim Hasta

Ah Neyleyım Su Gönlüme

Hasret Kaldım Sevdiğime

Ben Sana Dayanamam

Yarim Ben Sana Aldanamam

Ben Sana Dayanamam

Yarim Ben Sana Katlanamam

Bülbüllerı Har Ağlatır

Asıkları Yar Ağlatır

Ben Felege Neylemişim

Benı Her Bahar Ağlatır

Ben Sana Dayanamam

Yarim Ben Sana Aldanamam

Ben Sana Dayanamam

Yarim Ben Sana Katlanamam

Estergon Kal'ası Su Başı Durak Aman

            Estergon Kal'ası (Bre Dilber Aman)

Su Başı Durak (Aman)

Kemirir Gönlümü (Bre Dilber Aman)

Bir Sinsi Fırak

Gönül Yar Peşinde Bre Dilber Aman

Yar Ondan Irak (Aman)

Akma Tuna Akma (Bre Şahin Aman)

Ben Bir Dertliyim

Yar Peşinde (Aman Da Gezer)

Koşar (Yandım) Kara Bahtlıyım

Estergon Kal'ası (Bre Dilber Aman)

Su Başı Kaya (Aman)

Kemirir Gönlümü (Bre Dilber Aman)

Aşk Denen Bela

Üftadeni Hoş Gör (Efendim)

Gel Etme Cefa (Aman)

Akma Tuna Akma (Bre Şahin Aman)

Ben Bir Dertliyim

Yar Peşinde (Aman Da Gezer)

Koşar (Yandım) Kara Bahtlıyım

Gine de şahlanıyor kolbaşının kır atı

            Gine de şahlanıyor (aman) kolbaşının (yandım da) kır atı

Görünüyor (yandım aman) bize sefer yolları

Davullar çalsınlar (aman da) cengi (cengi de) harbiyi

Görünüyor (yandım aman) bize sefer yolları

Ak güvercin olaydım (Deliorman)

Ak güvercin olaydım

Pencerene konaydım

Penceren de pek yüksek (a gülüm)

Yar dizine konaydım

Keten gömlek dört enden

Yar ne vazgeçtin benden

Vaz geçeceğini bileydim (a gülüm)

Gönlümü alırdım senden

Keten gömlek sekiz kat

Dördünü giy dördünü sat

Benden başka seversen (a gülüm)

Kalkma döşeklere yat 

Ocak başında kaldım (İskeçe)

Ocak başında kaldım

İnce fikire daldim

Her kapi kakılışta

Berber geliyor sandım

Ah ah a berber oğlan

Oğlan boynuma dolan

Ocak başı mermeri

Ben severim berberi

Traş eder beyleri

Mis kokuyor elleri

Ah ah a berber oğlan

Oğlan boynuma dolan

Penceresi Yola Karşı (İskeçe)

Penceresi Yola Karşı

Gelen Geçen Atar Taşı

Benim Yarim Kalem Kaşlı

Var Ara Eşini Vay Vay

Saysana Liraların Beşini Vay Vay

Arabası Döşemeli

Yar Çevresi İşlemeli

Annesinden İstemeli

Var Ara Eşini Vay Vay

Saysana Liraların Beşini Vay Vay

Arabası Mavi Boya

Başındaki Zarif Oya

Saramadım Doya Doya

Var Ara Eşini Vay Vay

Saysana Liraların Beşini Vay Vay

Çay Başında Gördüm Seni

Kaşlarından Bildim Seni

İnkar Etme Sevdim Seni

Var Ara Eşini Vay Vay

Saysana Liraların Beşini Vay Vay

Kırcaali'yle Arda Arası (Aman Bre Deryalar) (Kırcaali)

            Kırcaliyle Arda Arası

Saat Sekiz Sırası(Yusuf Um Saat Sekiz Sırası)

Ardalılar Ağlıyor (Yusufum)

Yoktur Çaresi

Aman Bre Deryalar Kanlıca Deryalar

Biz Nişanlıyız

İkimizde Bir Boydayız

Biz Delikanlıyız

Çıkar Aba Poturunu

Dalgalar Artacak

Demedim Mi Ben Sana

Kayığımız Batacak

Aman Bre Deryalar Kanlıca Deryalar

Biz Nişanlıyız

İkimizde Bir Boydayız

Biz Delikanlıyız

Kırcaliyle Arda Boylarında

Kimler Gidecek

Garip Yusuf’un Annesine

Kim Haber Verecek

            Rodop Dağları Pakize'm Çiçek Döşeli (Rodop)

            Rodop Dağları (Be) Pakize'm Çiçek Döşeli

Pakize'm Bahçeleri Mor Menevşeli

Aman Pakize'm Nazlı (Da) Pakize'm Gel Beri Beri

Ben Seni Sevdim Güzelim Pakize'm Küçükten Beri

Rodop Dağları (Be) Pakize'm Engindir Engin

Benim Gibi Delikanlı Zengindir Zengin

Aman Pakize'm Nazlı (Da) Pakize'm Gel Beri Beri

Ben Seni Sevdim Güzelim Pakize'm Küçükten Beri

Rodop Dağları (Be) Pakize'm Sıra Mı Sandın

İkimizin Sevdasını Kara Mı Sandın

Aman Pakize'm Nazlı (Da) Pakize'm Gel Beri Beri

Ben Seni Sevdim Güzelim Pakize'm Küçükten Beri

Çalgılar Çalar (Manastır)

Çalgılar Çalar (Anam)

Kibar Yarim Oynar (Aman)

Oyna Yarim Oyna

İkimiz Bir Boyda

Biz Da Nişanlıyız

Bir Delikanlıyız

Düğün Alayı Geldi Herkes Otursun

Kibar Gelin Yüzün Gülsün Düğünümüz Şen Olsun

Oyna Yarim Oyna

İkimiz Bir Boyda

Biz Da Nişanlıyız

Bir Delikanlıyız

Bu Akşam Evleniriz Artık Beraberiz

Kibar Gelin Yüzün Gülsün Murada Ereriz

Oyna Yarim Oyna

İkimiz Bir Boyda

Biz Da Nişanlıyız

Bir Delikanlıyız

Radalya Minaresi Ayşe'm Yetmiş Basamak

Radalya Minaresi Ayşe'm Yetmiş Basamak

Amman Aman Ayşe'm Yetmiş Basamak

Kalk Kaçalım Seyfullah Agam Yok Bize Yaşamak

Aman Aman Ayşe'm Yok Bize Yaşamak

Radalya'nın Önünde Ayşe'm Güneş Yayılır

Amman Aman Ayşe'm Güneş Yayılır

Ayşe'yi Gördükçe Anneciği Da Düşer Bayılır

Aman Aman Ayşe'm Düşer Bayılır

Radalya'nın Önünde Ayşe'm Kandiller Yanar

Aman Aman Ayşe'm Kandiller Yanar

Kandilin Şevkiyle Ayşe'm Bekarlar Oynar

Amman Aman Ayşe'm Bekarlar Oynar

Tuna nehri akmam diyor (Osman Paşa)

            Tuna nehri akmam diyor

Kenarımı yıkmam diyor

Ünü büyük osman paşa

Pilevne'den çıkmam diyor

Düşman Tuna'yı atladı

Karakolları yokladı

Osman paşa'nın kolundan

Beş bin top birden patladı

Kılıncımı çaldım taşa

Taş yarıldı baştan başa

Ünü büyük osman paşa

Askerinle binler yaşa

Çalın Davulları Çaydan Aşağıya (Selanik)

            Çalın Davulları Çaydan Aşağıya Amman Amman

Kazın Mezarımı(Bre Dostlar) Belden Aşağıya

Koyun Sularımı Kazan Dolunca (Amman)

Aman Ölüm Zalim Ölüm Üç Gün Ara Ver

Al Başımdan Bu Sevdayı Götür Yare Ver

Selanik İçinde Sela Okunur (Amman)

Selanın Sedası (Bre Dostlar) Cana Dokunur

Gelin Olanlara Kına Yakılır (Amman)

Aman Ölüm Zalim Ölüm Üç Gün Ara Ver

Al Başımdan Bu Sevdayı Götür Yare Ver

Selanik Selanik Viran Olasın (Amman)

Taşını Toprağacını Seller Alasın

Sen De Benim Gibi Yarsız Kalasın (Amman)

Aman Ölüm Zalim Ölüm Üç Gün Ara Ver

Al Başımdan Bu Sevdayı Götür Yare Ver

BULUT GELİR SEHER İLE

Bulut gelir seher ile

Çiçek açar bahar ile

Herkes sarılmış yar ile yağma yağmur

Esme bre deli rüzigar yarim yoldadır

Bulut gelir pare pare

Dördü aktır dördü kare

Sen açtın sineme yare yağma yağmur

Esme bre deli rüzigar yarim yoldadır

 DRAMANIN İÇİNDE YAPARLAR PAZAR (Drama)

Dramanın içinde yaparlar pazar

Kızlara yakışır şal ile şalvar

Vurun kızlar vurun vurun vuralım

Bu geceki geceyi nerde bulalım

Dramanın içinde satarlar hurma

Kızlara yakışır davulla zurna

Vurun kızlar vurun vurun vuralım

Bu geceki geceyi nerde bulalım

Bir Fırtına Tuttu Bizi

Bir fırtına tuttu bizi

Deryaya kardı

O bizim konuşmalarımız a yarim

Mahşere kaldı

Mapusanede yata yata

yanlarım çürüdü

Pencereden baka baka a yarim

Ela gözler süzüldü

YILDIZ DAĞI

Yıldız Dağı istede geldim yanına

Bir teselli versene garip canıma canım

Salıverde gideyimde nazlı yarime

Ülker yıldız niçin kalkmaz dumanın duman

Dertli yıldız niçin gitmez ateşin merakın

Namlı namlı yükseklerde karın var

Alçağında mor sümbüllü bağın var bağın

Şimdi duydum benden başka yarin var

Ülker yıldız niçin kalkmaz dumanın duman

Dertli yıldız niçin gitmez ateşin merakın

SÜLÜMAN AĞA

A bre Sülüman Aga tut çakal beygiri

Vur atın yuları sıkalım kolanı

A bre sülüman Aga buğdaylar oldu mi

Beni evereyler haberin oldu mi

Sülüman Aganın karısı sundurmadan bakıyor

Sülüman Aga ona altıpatlar atıyor

MAVROVA' DAN ALDIM

Mavrova' dan aldım sümbül

Bir okka nohut

Al beni bre sarmola sümbül

Yanında uyut

Gel yanıma gir canıma eyletme beni

Yedide sene mapusta yatsam saracam seni

Mavrova' dan aldım sümbül

Bir okka biber

Kazada kaza gezdim sümbül

Yok senden dilber

Mavrova' dan çıktım sümbül

Üç gün eğledin

Üç günü içinde sümbül

Kimi beğendin